Wołomin

Położenie i środowisko naturalne
Gmina Wołomin jest gminą miejsko-wiejską położoną w środkowej części województwa mazowieckiego w odległości ok. 10 km od granic Warszawy w kierunku północno-wschodnim. Lokalizacja: po obu stronach linii kolejowej Warszawa – Białystok, 2 stacje kolejowe obsługiwane przez Koleje Mazowieckie.

Na obszarze Wołomina znajdują się cenne walory przyrodniczo-krajobrazowe. Gmina położona jest w krajowym systemie terenów chronionych i częściowo jest objęta warszawskim obszarem chronionego krajobrazu. 73% obszaru Gminy Wołomin stanowi powierzchnia biologicznie czynna. Do najcenniejszych obszarów pod względem przyrodniczym można zaliczyć: torfowisko „Białe Błota” z przylegającymi lasami, torfowisko i las „Helenówka”, dolina rzeki Długiej na odcinku Ossów – Kobylak i dolina Czarnej Strugi na odcinku Majdan-Krym, dolina rzeki Czarnej na odcinku Majdan Zastróże, olsy między Dobczynem a Starym Grabiem, olsy i Łozowska koło Leśniakowizny, wilgotne łąki, Łozowska i olsy na północy – wschód od Mostówki.

Na terenie gminy stwierdzono występowanie ok. 160 gatunków zwierząt kręgowych. Udokumentowano 142 gatunki ptaków lęgowych oraz 36 zimujących. Płazy są reprezentowane przez 7 gatunków, gady – 2, ssaki – co najmniej 10. Terenem z największym stopniem naturalności i o największej różnorodności biologicznej jest dolina Czarnej i Długiej oraz zwarte kompleksy leśne. Na terenie Gminy Wołomin znajdują się obecnie 24 pomniki przyrody. Występuje tu kilkanaście gatunków roślin objętych ochroną. Ochroną objęte są również zwierzęta bezkręgowe i liczne siedliska.
Przez miasto przepływa rzeka Czarna.

Gmina Wołomin graniczy z następującymi gminami: Kobyłka, Zielonka, Radzymin, Poświętne, Klembów.

Przebiegają tu drogi wojewódzkie nr 634, 635, 628.

Podział administracyjny
Gmina Wołomin zajmuje obszar 6153 ha, w tym miasto 1732 ha i gmina 4421 ha.

Na terenie gminy funkcjonuje 15 sołectw i 13 osiedli.

Sołectwa: Czarna, Duczki, Helenów, Mostówka, Stare Grabie, Nowe Grabie, Lipinki, Stare Lipiny, Nowe Lipiny, Majdan, Leśniakowizna, Ossów, Turów, Zagościniec, Cięciwa.
Osiedla: Wołominek, Nafta, Sławek, Sosnówka, Centrum, Wileńska, Polna – Asnyka, Słoneczna – Kolonia Grudek, Partyzantów, Sławek – Nowa Wieś, Niepodległości, 1 Maja, Lipińska.

Demografia
Zamieszkuje ją ponad 50 tys. mieszkańców (według danych z dnia 31.12.2012r.. – 50.146 osoby).
W mieście mieszka ponad 36 tys. osób (36.549), a na terenach wiejskich 13 tys. (13.597).

Liczba mieszkańców w poszczególnych sołectwach:
Czarna – 993 osoby; Duczki – 3132; Helenów – 250; Mostówka – 192; Stare Grabie – 743; Nowe Grabie – 286; Lipinki – 1249; Cięciwa – 163; Stare Lipiny – 597; Nowe Lipiny – 1433; Majdan – 594; Leśniakowizna – 437; Ossów – 943; Turów – 268; Zagościniec – 2315.

Ośrodek ponadlokalny
Miasto Wołomin jest jednym z ważniejszych ośrodków we wschodniej części aglomeracji warszawskiej i stanowi ważny ośrodek ponadlokalny. Świadczy o tym obecność wielu instytucji pracujących dla potrzeb regionu – organy administracji (Urząd Miejski, Starostwo Powiatowe, Sąd Rejonowy), instytucje służby zdrowia (Szpital Powiatowy) i opieki społecznej, obiekty szkolnictwa, kultury i sportu. Gmina Wołomin jest także znaczącym ośrodkiem koncentracji działalności gospodarczej, o dużych tradycjach przemysłowych, rzemieślniczych i kupieckich. Rolnictwo na terenach wiejskich nie stanowi dominującej funkcji i ma charakter uzupełniający.
Podmioty gospodarcze (aktywne): ok. 5 tys.

Historia
Pierwsze wzmianki – XV w.
Rozwój osady – druga poł. XIX wieku (1862 r. – budowa linii kolejowej z Warszawy do Petersburga) – miejscowość letniskowa dla Warszawy (korzystny mikroklimat).
Na przełomie XIX i XX wieku powstaje cegielnia, dwie huty szkła i kilka większych zakładów przemysłowych, liczne sklepy. Rozwój budownictwa mieszkaniowego.
4 lutego 1919 r. – nadanie praw miejskich.
Sierpień 1920 r. – bitwa na przedpolach Wołomina, Ossowa i Radzymina stoczona z armią bolszewicką znana jako „Cud nad Wisłą”.
Wybuch II wojny światowej – zahamowanie rozwoju.
1952 r. – Wołomin powiatem.
Przełom lat 70′: Miejski Zakład Gazownictwa – sieć gazowa na terenie Wołomina i okolic. Nowe szkoły, przedszkola, kino i szpital, zakłady pracy (Stolarka).
1992 r. – otwarto Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich

Atrakcje turystyczne
Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich
Rezerwat Grabicz
Torfowiska Białe Błota
Pawilon ekspozycyjny „Panorama Ossowska” zlokalizowany przy szkole w Ossowie     

STATYSTYCZNE VADEMECUM SAMORZĄDOWCA